Drone vliegen in CTR
In het hedendaagse technologische tijdperk is onze lucht gevuld met diverse vliegende objecten. De term ‘CTR’, wat staat voor ‘Controlled Traffic Region’, is belangrijk in de wereld van luchtvaart en technologie. Maar wat houdt dit in en waarom is het van belang?
De Controlled Traffic Region (CTR) duidt op een specifiek luchtruim rondom luchthavens waar het vliegverkeer onder toezicht staat van de luchtverkeersleiding. Deze zones zijn van essentieel belang voor de veiligheid, aangezien hier vliegtuigen opstijgen en landen. De CTR zorgt voor een veilige coördinatie van zowel bemande als onbemande vluchten.
Inhoudsopgave
Toenemend gebruik van drones en de impact op CTR-gebieden
Drones, ook wel bekend als onbemande luchtvaartuigen (UAV’s), hebben in korte tijd een revolutie teweeggebracht in veel sectoren, door de toepassing van drone opnames, van filmproductie en drone fotografie, landbouw tot logistiek en beveiliging. Echter, met deze explosieve groei komt ook een nieuwe reeks uitdagingen. Een van de meest prangende vraagstukken is hoe drones veilig kunnen integreren in het reeds drukke luchtruim, met name in CTR’s.
Drones bieden talloze voordelen, zoals het vermogen om op lage hoogte te vliegen, beelden van hoge kwaliteit te leveren, moeilijk bereikbare plaatsen te bereiken zoals het uitvoeren van dakinspectie en zelfs nachtvluchten uit te voeren. Maar tegelijkertijd vormen ze een potentieel risico voor bemande vliegtuigen, vooral in de buurt van luchthavens. Een botsing tussen een drone en een vliegtuig, hoe klein de drone ook is, kan grote gevolgen hebben.
In Nederland is er een grote bewustwording van deze risico’s. Het toenemende aantal drones in de lucht vereist een heroverweging van de manier waarop ons luchtruim wordt beheerd, met name in CTR-gebieden.
In deze context is het essentieel dat drone-operators goed geïnformeerd zijn en de noodzakelijke vergunningen hebben om binnen deze gevoelige zones te opereren.
Tegelijkertijd wordt er voortdurend gewerkt aan technologische oplossingen, zoals geofencing en detectie- en vermijdingssystemen, om de veiligheid van het luchtruim te waarborgen.
In de volgende secties van dit artikel zullen we dieper ingaan op de specifieke regels, voorwaarden en uitdagingen die komen kijken bij het vliegen met drones in CTR’s in Nederland.
Geschiedenis en Ontwikkeling
Met de opkomst en populariteit van drones in de afgelopen decennia, werd het al snel duidelijk dat er behoefte was aan regelgeving om het veilig gebruik ervan te waarborgen, met name in gevoelige gebieden zoals CTR’s. In de vroege stadia van drone-gebruik was er een neiging tot voorzichtigheid, wat leidde tot vrij strikte regelgeving. Maar hoe heeft deze regelgeving zich in de loop der tijd ontwikkeld?
Van Strikte Verboden tot Meer Flexibele Regels
In de beginjaren van dronevluchten was er veel onbekendheid over hun impact op de algehele luchtvaartveiligheid. Dit leidde tot een algemene neiging om dronevluchten in CTR-gebieden strikt te verbieden om elk risico van interferentie met bemande vliegtuigen te vermijden.
Echter, met voortschrijdend inzicht, technologische vooruitgang en een beter begrip van de capaciteiten en beperkingen van drones, begon men te beseffen dat er ruimte was voor een meer genuanceerde benadering. In plaats van een volledig verbod, werd er gekeken naar manieren om drones veilig te integreren in CTR’s, mits aan bepaalde voorwaarden werd voldaan.
De Opstart in December 2021 en Recente Ontwikkelingen
Een keerpunt in de regelgeving rond drones in Nederlandse CTR’s vond plaats in december 2021. Tot die tijd waren er veel discussies en debatten geweest over de haalbaarheid van drone operaties in deze zones. Maar in december 2021 werd een significante stap voorwaarts gezet.
De regelgeving begon te verschuiven van een algemene restrictieve houding naar een meer open benadering, waarbij drone operaties in CTR’s werden toegestaan onder specifieke voorwaarden en met de juiste vergunningen. Hierdoor konden drone operators die met een vergunning vliegen in de “Specific category” de gehele CTR gebruiken voor hun opdrachten. Deze ontwikkeling markeerde een belangrijke erkenning van het potentieel van drones en de mogelijkheid om ze veilig te laten co-existeren met bemande luchtvaart in CTR-gebieden.
Sindsdien hebben we verdere evoluties gezien in de manier waarop drones worden geïntegreerd in het luchtvaartecosysteem. Er is een voortdurende dialoog tussen regelgevende instanties, drone-operators en andere belanghebbenden om ervoor te zorgen dat de regels up-to-date blijven met de nieuwste technologische ontwikkelingen en inzichten uit de praktijk.
In conclusie, de geschiedenis en ontwikkeling van drone-operaties in CTR’s in Nederland is er een van continue aanpassing en vooruitgang. Wat begon als een strikt verbod is geëvolueerd naar een systeem waarbij drones, mits correct en verantwoordelijk gebruikt, een waardevolle rol kunnen spelen in onze luchtruim. De toekomst belooft nog meer innovatie en integratie, en het is essentieel dat alle betrokken partijen samenwerken om de veiligheid en efficiëntie van ons luchtruim te waarborgen.
Vereisten voor Drone-operaties in CTR's
Drones hebben de potentie om vele sectoren te transformeren, van landbouw tot logistiek en zelfs entertainment. Maar om deze technologie veilig en effectief te integreren in ons luchtruim, met name in Controlled Traffic Regions (CTR’s), is een gedegen regelgeving en naleving van strikte vereisten essentieel. Hieronder duiken we dieper in de kernvereisten waaraan moet worden voldaan om legaal met drones in CTR’s te opereren.
1. ROC bedrijfsontheffing
Een ROC (RPA Operator Certificate) ontheffing is een cruciaal document dat aantoont dat een dronebedrijf de kennis, ervaring en bekwaamheid heeft om verantwoordelijk en veilig drone-operaties uit te voeren. Dit certificaat wordt afgegeven na een grondige evaluatie van het bedrijf, waarbij zowel de operationele procedures als de technische capaciteiten worden beoordeeld. Zonder deze ontheffing is het voor een bedrijf niet toegestaan om in CTR’s te vliegen.
2. RPA-L gecertificeerde drone piloot
Een RPA-L (Remote Pilot Aircraft License) is een bewijs van bekwaamheid voor de individuele dronepiloot. Dit certificaat geeft aan dat de piloot een specifieke training heeft gevolgd en met succes een examen heeft afgelegd dat zijn of haar vaardigheid en kennis over het veilig besturen van drones bevestigt. In CTR’s, waar het luchtruim drukker en complexer is, is het essentieel dat de piloot goed opgeleid en gecertificeerd is.
3. S-BVL keuring voor drones
De S-BVL (Specifiek Bewijs van Luchtwaardigheid) keuring garandeert dat de gebruikte drone voldoet aan specifieke technische en veiligheidseisen. Deze keuring gaat verder dan alleen de fysieke staat van de drone; het beoordeelt ook de software, de communicatiesystemen en andere technische aspecten. Het hebben van een drone met een S-BVL keuring verzekert dat de drone betrouwbaar en veilig is voor gebruik in uitdagende omgevingen zoals CTR’s.
4. Vluchtplan indienen bij luchtverkeersleiding
Voordat een drone-operatie in een CTR wordt uitgevoerd, moet er een gedetailleerd vluchtplan worden ingediend bij de luchtverkeersleiding. Dit plan beschrijft de route, het tijdschema, de hoogte en andere relevante details van de voorgenomen vlucht. Door vooraf goedkeuring te verkrijgen, wordt ervoor gezorgd dat de dronevlucht naadloos kan integreren met het overige luchtverkeer zonder verstoringen of veiligheidsrisico’s te veroorzaken.
5. Noodzaak van een Radio Transmission (RT) operator en tweezijdig contact
De aanwezigheid van een RT-operator tijdens de drone-operatie is van vitaal belang. Deze operator onderhoudt directe radiocontact met de luchtverkeersleiding en zorgt voor real-time communicatie. In geval van onvoorziene omstandigheden, zoals de nadering van een Trauma helikopter, kan de luchtverkeersleiding direct communiceren met het droneteam via de RT-operator. Dit tweezijdige contact zorgt voor een extra laag van veiligheid en coördinatie, waardoor onvoorziene problemen snel kunnen worden aangepakt.
Specifieke CTR-gebieden in Nederland
Drones hebben de luchtvaartindustrie getransformeerd, waardoor nieuwe mogelijkheden zijn ontstaan op gebieden als fotografie, landmeten en transport. Echter, met deze vooruitgang komen ook uitdagingen, vooral in drukke luchtverkeersgebieden zoals CTR’s. Laten we eens kijken naar de specifieke kenmerken van enkele belangrijke CTR’s in Nederland.
CTR Amsterdam
Geografische reikwijdte en zones
Het CTR-gebied van Amsterdam, centraal rond Schiphol, heeft een straal van ongeveer 14 km rondom het navigatiepunt van de luchthaven. Dit gebied is onderverdeeld in verschillende zones, waaronder een binnenste en buitenste ring. De buitenste ring, aangeduid als de oranje zone, is voornamelijk waar drone-operaties zijn toegestaan onder bepaalde voorwaarden.
Specifieke regels en beperkingen
Vliegen met drones binnen de centrale zones van het CTR Amsterdam is in principe niet toegestaan vanwege zorgen over luchtverkeersveiligheid. Het is essentieel dat drones nooit de vliegbewegingen van de civiele luchtvaart hinderen.
Praktijkvoorbeeld: Dronevluchten in de omgeving van Schiphol
Hoewel het CTR-gebied van Schiphol beperkingen kent, hebben professionele drone-operatoren met de juiste ontheffingen en certificaten de mogelijkheid om in bepaalde delen van deze regio te vliegen. Dit heeft nieuwe perspectieven geboden voor luchtfotografie en inspecties rondom de luchthaven.
Screenshot van de GoDrone map van de Amsterdamse CTR.
CTR Rotterdam
Overzicht van het gebied en de belangrijke punten
Het CTR-gebied van Rotterdam, geconcentreerd rond Rotterdam Airport, heeft eveneens een straal van zo’n 14 km. Dit gebied omvat niet alleen de luchthaven zelf, maar strekt zich ook uit tot belangrijke stedelijke en industriële gebieden, zoals de Rotterdamse haven.
Specifieke regels voor dronevluchten in de Rotterdamse haven
Hoewel het gebied van de Rotterdamse haven buiten het CTR-gebied van Amsterdam ligt, gelden er speciale beperkingen. Gewone dronebedrijven mogen doorgaans geen vluchten uitvoeren in de nabijheid van havengebieden. Echter, gecertificeerde bedrijven zoals Drone Addicts hebben toestemming om in deze regio te opereren.
Screenshot van de GoDrone map van de Rotterdamse CTR.
CTR Maastricht
Gebiedsbeschrijving en bijzonderheden
Het CTR-gebied van Maastricht heeft unieke kenmerken, gezien de nabijheid van zowel civiele luchthavens als belangrijke heliports. Het oranje gebied duidt zones aan waar specifieke drone-operaties zijn toegestaan, terwijl de rode zones verboden gebieden zijn.
Ontheffingen en speciale voorwaarden voor drone-operaties
Net als in andere CTR’s zijn er in Maastricht speciale ontheffingen vereist voor drone-operaties. Dit omvat onder meer het indienen van vluchtplannen bij de luchtverkeersleiding en het garanderen van tweezijdig radiocontact tijdens de vlucht.
Screenshot van de GoDrone map van de CTR van Maastricht.
Veelgestelde Vragen over vliegen in CTR
Met de groei van de drone-industrie en de voortdurende veranderingen in de regelgeving, hebben veel drone-operatoren en geïnteresseerden vragen over specifieke aspecten van het vliegen in CTR’s. Hier zijn enkele van de meest gestelde vragen
Met de afschaffing van de PH-registratie voor drones is ook de vliegplanverplichting komen te vervallen. Voor de luchtverkeersleiding is het huidige drone registratienummer (RDW nummer) niet werkbaar. Daarom is er een tijdelijke oplossing bedacht voor R/T call signs voor drones. Bij communicatie met de verkeerstoren wordt nu het volgende format gebruikt: “UNMANNED -bedrijfsnaam-“. Bijvoorbeeld: “UNMANNED DDS (Delta Delta Sierra)”. Dus, in plaats van een traditioneel PH-nummer, identificeren drones zich met dit nieuwe format.
Terwijl drones technologisch geavanceerder worden, blijft communicatie met de luchtverkeersleiding essentieel, vooral in drukke luchtruimgebieden zoals CTR’s. Een R/T (Radio/Telefonie) opleiding zorgt ervoor dat drone-piloten bekwaam zijn in het communiceren met de luchtverkeersleiding, begrijpen het jargon en reageren snel op instructies. Ook is het van cruciaal belang om over de juiste apparatuur te beschikken om tweezijdig radiocontact te kunnen onderhouden met de luchtverkeersleiding. Dit waarborgt de veiligheid van zowel drone-operaties als bemande luchtvaart.
Helikopteroperaties, vooral trauma helikopters, hebben prioriteit in het luchtruim. Als er een helikopter in de buurt moet landen, is het essentieel dat de drone zo snel mogelijk landt om interferentie of een potentieel gevaarlijke situatie te voorkomen. De Radio Transmission (RT) operator speelt hier een cruciale rol. Door direct contact met de luchtverkeersleiding kan de RT operator tijdig worden geïnformeerd over naderende helikopters en kan vervolgens de drone-piloot instrueren om de drone onmiddellijk te laten landen.
Begrippenlijst
CTR (Controlled Traffic Region): Een specifiek luchtruim dat wordt gecontroleerd om vliegverkeer veilig te houden.
Drone: Een onbemand luchtvaartuig dat op afstand wordt bestuurd.
ROC (RPA Operator Certificate): Een certificaat dat nodig is voor bedrijven die commercieel dronevluchten willen uitvoeren in specifieke gebieden.
RPA-L (Remote Pilot License): Een certificaat voor dronepiloten.
S-BVL: Een specifieke keuring voor drones.
Vluchtplan: Een gedetailleerd plan van een voorgenomen vlucht, dat moet worden goedgekeurd door de luchtverkeersleiding.
Radio Transmission (RT) Operator: Een persoon die verantwoordelijk is voor het onderhouden van radiocontact met de luchtverkeersleiding tijdens een dronevlucht.
EASA: Europese Agentschap voor de veiligheid van de luchtvaart.
PH-nummer: Een uniek registratienummer voor luchtvaartuigen in Nederland.
LVNL (Luchtverkeersleiding Nederland): De organisatie die verantwoordelijk is voor de luchtverkeersleiding in Nederland.
PDRA (Pre-defined Risk Assessment): Een standaard risicobeoordeling voor bepaalde soorten drone-operaties.
SORA (Specific Operations Risk Assessment): Een risicobeoordeling voor specifieke drone-operaties.
TGB (Tijdelijk Gebied met Beperkingen): Een tijdelijk gebied waar specifieke beperkingen gelden voor dronevluchten.
BVLOS (Beyond Visual Line of Sight): Dronevluchten waarbij de drone buiten het zicht van de piloot vliegt.
Drone Addicts